Oude modellen auto’s en motoren hadden vroeger altijd gelijkstroomdynamo’s in combinatie met een mechanische spanningsregelaar. De reden hiervoor was dat er geen goede halfgeleiders waren om wisselstroom om te zetten in gelijkstroom en daarna de laadstroom zodanig te regelen dat de accu vol bleef. Harley-Davidson heeft in het verleden een flink aantal verschillende modellen gelijkstroom dynamo’s gemonteerd omdat er klachten met de voorgaande modellen waren en men steeds het laadsysteem weer iets wilden verbeteren. Overigens slaagden ze daar bij Harley indertijd wel redelijk in. Bij een HD had je altijd wel wat licht, bij de Engelse motoren gaf het licht het meestal na zeer korte tijd al op. Het merk Lucas, dat elektrische systemen voor veel Engelse motoren leverde, had zelfs de bijnaam “the Prince of Darkness” omdat het licht het nooit deed. Bij de eerste modellen HD’s gebruikte men een z.g. 3-borstel dynamo. Dit zijn dynamo’s met een vaste laadstroom, hierbij wordt met de 3e koolborstel een constante laadstroom ingesteld. Tussen de dynamo en accu werd een relais gemonteerd dat er voor zorgde dat het circuit verbroken werd als de spanning van de dynamo lager was dan de spanning van de accu. Hierdoor wordt voorkomen dat bij een niet lopende motor de dynamo als elektromotor wil gaan werken en verbrand.

Met het voortschrijden van de techniek ging men later naar 2-borstel systemen over en werd een spanningsregelaar toegepast die de spanning van de accu meet en de laadstroom zo regelde dat de accu altijd optimaal geladen werd. Eerst waren dit mechanische regelaars met relais, later ging men over op elektronische modellen met halfgeleiders.
De gelijkstroom dynamo’s waren eerst 6 volt. In 1964 en 1965 ging men bij alle modellen HD’s over naar 12 volt.

Nu zijn gelijkstroom dynamo’s nooit zo betrouwbaar als wisselstroom modellen. In een gelijkstroom dynamo zitten koolborstels die aan slijtage onderhevig zijn, de lamellen waar de koolborstels op lopen branden in en de laadstroom die zij leveren is beperkt. Door slijtage van de koolborstels en lamellen van het anker, zal de laadstroom niet meer stabiel zijn en zal de spanningsregelaar regelmatig de geest geven. Al met al een wat verouderd concept.
Naast het probleem van veel onderhoud, waren de eerste modellen dynamo’s modellen voor 6 Volt, hetgeen vroeger algemeen gangbaar was. De stroom die door de bedrading loopt bij een 6 Volt installatie zal twee maal zo hoog zijn als bij een 12 Volt installatie. Toen de installaties gecompliceerder werden en de berijders in de loop der jaren hogere eisen aan de verlichting gingen stellen, ging men over naar 12 Volt. Hierdoor ontstonden veel minder verliezen bij de verbindingen en aansluitingen en kon me twee keer zoveel vermogen door dezelfde draaddikte sturen.

Om een beetje met de tijd mee te gaan ging men bij de Big Twins in 1970 over op een wisselstroom dynamo, bij de Sportster modellen gebeurde dat een aantal jaren later, rond eind 1984. Niet voor niets zijn al sinds tientallen jaren alle voertuigen voorzien van een wisselstroom laadsysteem. Geen onderhoud en vele malen betrouwbaarder. Een wisselstroom dynamo is kinderlijk eenvoudig.

Hij bestaat uit een spoel waar een magneet omheen draait en er zijn geen onderdelen die aan slijtage onderhevig zijn of onderhoud vergen.

Tegenwoordig zijn lampjes voor 6 Volt moeilijker te verkrijgen en zeker niet onderweg bij een benzinepomp. Je motor voorzien van een 12 Volt wisselstroom dynamo heeft dus best een flink aantal technische voordelen. Daarnaast is een bijkomend voordeel dat wisselstroom dynamo’s een stuk lichter uitgevoerd zijn.

Je tandwielen in het nokkenas compartiment worden hierdoor veel minder zwaar belast met als gevolg minder slijtage met bijbehorende kosten. Ook zal de motor een stukje sneller zijn omdat er minder vermogen “opgeslorpt” wordt door de veel zwaarder draaiende oude gelijkstroom dynamo.

Als het een oud model WL of U betreft kun je natuurlijk je afvragen wat je het belangrijkst vindt; het originele uiterlijk of de betere techniek. Je hoeft bij de ombouw niets ingrijpend te veranderen en als je de oude onderdelen bewaard, is de boel altijd weer terug naar origineel te bouwen. Als de wisselstroom dynamo gemonteerd is moet je erg goed kijken om het verschil te zien met origineel omdat de dynamo nogal weg gestopt zit.

Voor de HD modellen kun je uit verschillende uitvoeringen kiezen, afhankelijk van het model waar de dynamo opkomt. Er is een model wisselstroom dynamo voor de zijkleppers, een model voor de kopkleppers van voor 1970, een model voor de Sportster modellen en een universeel model. De verschillen zitten in de aandrijftandwieltjes die gemonteerd zijn. Het universele model wordt zonder aandrijftandwiel geleverd en daarbij moet je het zelf uitzoeken en je oude tandwieltje monteren. Alle modellen worden zowel in een zwart gespoten uitvoering als verchroomd geleverd.

MONTAGE
De montage van de wisselstroom kit is eenvoudig. De originele dynamo demonteren en bij de oudere modellen ook nog even de klemband die over de dynamo zit.

De oude spanningsregelaar of het relais kan ook weg. Als je aan een origineel uiterlijk gehecht bent, kun je het ook gewoon laten zitten en alleen de draadjes die naar de oude spanningsregelaar gaan op het dashboard los koppelen en even isoleren. De nieuwe wisselstroom dynamo heeft voor de twee bevestiging schroeven op het carter de 5/16 UNF schroefdraad van de latere modellen gelijkstroom dynamo’s.

Als je nu een oud blok hebt waar de dunnere ¼ boutjes inzaten voor de bevestiging van de dynamo, kun je deze gaatjes in het carter het eenvoudigst even opboren naar 8 millimeter en de originele 5/16 bouten van de latere Servicar gebruiken voor de montage van de nieuwe dynamo.

Bij de dynamo hoort een moderne spanningsregelaar. Deze past niet op de originele plek en ziet er bovendien wel erg “modern” uit. Het best kun je dan ook een plekje zoeken waar je hem niet ziet. Denk er bij het zoeken naar een plekje wel aan dat de spanningsregelaar in de rijwind moet zitten om voldoende gekoeld te worden.

Bij een WL kun je hem bijvoorbeeld prima monteren aan de binnenzijde van de strip waarop de treeplanken gemonteerd worden. Op andere modellen zijn vast ook wel plekjes te vinden waar de regelaar “onzichtbaar” gemonteerd kan worden.

Accu
Als je de motor ombouwt naar 12 volt zul je ook een andere accu moeten monteren. Omdat de wisselstroom dynamo nogal een flinke laadstroom van 17 Ampère kan leveren, moet je de nieuwe accu niet te klein nemen. De fabrikant van de dynamo’s geeft aan dat de accu minimaal 12 Ampère/uur moet zijn. Omdat de originele accubak van origine ontworpen is voor een vierkante 6 Volt accu, zijn de mogelijkheden enigszins beperkt.

Er bestaan onderhoudsvrije AGM accu’s die het gevraagde vermogen hebben en op z’n kant in de originele accubak gemonteerd kunnen worden. Dit soort accu’s wordt meestal gebruikt in een vaste opstellingen als bijvoorbeeld alarm installaties. Een alternatief is een kleine 12 Volt accu van een recent model Sportster te monteren. Deze zijn iets breder dan de oude 6 Volt accu maar ook een stuk minder hoog.

Voor deze accu’s zijn speciale accubakken voor de WL modellen te koop, die dan tevens een voorziening hebben om onder de accubak in de overgebleven ruimte een oliefilter te monteren. De WL modellen moesten het origineel altijd zonder oliefilter doen en dat komt de levensduur van het motorblok zeker niet ten goede.

Met deze accubakjes sla je dus twee vliegen in één klap; een onverwoestbare accu met zeer lange levensduur en een goed oliefilter op je motor.

Je motorblok vindt een oliefilter pure verwennerij en zal je zeker dankbaar zijn en dit tonen door langere tijd zijn werk naar behoren te blijven doen. Een goed oliefilter verlengd de levensduur van het motorblok en scheelt weer dure revisiekosten, een echte win – win situatie! Zelfs als je met een naar 12 Volt omgebouwde originele dynamo rijdt zijn deze multifunctionele accubakjes met oliefilter een aanrader!

Resultaat
Wat gelijk opvalt na montage van deze kit is dat de motor plotseling een stuk sneller is geworden tijdens het optrekken. De oude gelijkstroom dynamo met het zware anker blijkt toch wel veel motorvermogen op te slurpen.

Als we de klemspanning van de accu gaan meten met een draaiende motor, zien we gelijk dat dit andere koek is vergeleken met de oude dynamo. Een prachtige stabiele klemspanning onder alle omstandigheden, ook als we de verlichting en claxon aan- en uit schakelen, zelfs bij zeer lage toerentallen.

De wisselstroom kitjes zijn de oplossing voor de laadproblemen bij de oude modellen HD’s. Bij motoren die men 100% origineel wilt houden wordt het uiterlijke verschil een discussiepunt, maar voor de rijders die regelmatig van de motor gebruik maken en iets echt betrouwbaar zoeken is dit zonder twijfel de beste keus. Je kunt natuurlijk ook altijd de boel later weer eens terug origineel maken als je de oude onderdelen bewaart. De diverse dynamokits zijn o.a. verkrijgbaar via je locale Zodiac dealer.