De oudere modellen H.D´s uit de jaren 40 zijn beroemd (of berucht) om twee redenen: de remmen doen het niet en de elektrische installatie is waardeloos. Op zich een logische zaak, de wegen waren toen zo slecht dat hard rijden niet mogelijk was en alles dat meer licht gaf als een carbidlantaarn was al “high-tech”. Tegenwoordig ligt dat allemaal wat anders en missen de liefhebbers van de oude modellen een goede voorrem en een koplamp die voldoende licht geeft. We nemen in dit artikel eens de 1200 zijklepper van Frank onder handen en kijken wat we met deze problemen aan kunnen. Natuurlijk gaat hetzelfde op voor de 750 cc modellen. Zij hebben dezelfde dynamo en voorrem.

Dynamo ombouw
Een aanrader is om het originele 6 volt elektrische systeem om te bouwen naar 12 volt. Ten eerste zijn 6 volt lampjes en dergelijke zo goed als niet meer verkrijgbaar als je onderweg bent, ten tweede heb je bij een 12 volt systeem veel minder verlies in je installatie omdat de stromen veel lager zijn bij een 6 volt systeem. Dit is o.a. merkbaar aan heel veel meer licht in je koplamp en beter starten omdat de vonk van de ontsteking veel sterker wordt. Los van het grotere verlies bij een 6 volt systeem hebben de zijkleppers een tweede nadeel; omdat er in die tijd geen betrouwbare spanningsregelaars waren, gebruikte men een 3-borstel systeem. Dit houdt in dat met een derde koolborstel een vaste laadstroom ingesteld werd. Bij de moderne systemen “kijkt” de spanningsregelaar hoe vol de accu is en levert de benodigde voeding die gewenst is. Bij een haast lege accu zal de dynamo extra gaan laden en bij een volle accu is de laadstroom minimaal. Bij het 3-borstel systeem gebeurt dit niet en zal de accu dus nooit optimaal geladen worden. Dit levert een korte levensduur van de accu op en slecht functioneren van de elektrische installatie.

De montage
Deze ingreep is eenvoudig te doen met behulp van een ombouwkit voor de dynamo. Eerst demonteer je de boel en maak je de onderdelen goed schoon. Het oude anker en veldwikkelingen leg je opzij, deze worden niet meer gebruikt. Nu kan de dynamo weer in elkaar gezet worden met de 12 volt kit van Samwel Supplies. Er worden bij deze kit keurig alle benodigde onderdelen meegeleverd. Zelfs de lagers, keerring en een setje nieuwe koolborstels zijn aanwezig. Denk er wel aan dat de aansluitingen van de velden anders is dan bij het oude systeem en dat de derde koolborstel niet meer gebruikt wordt.

Testen
Omdat de HD-fabrieken de dynamo van het model 32E lang op de markt hebben gebracht en van automatisering in die tijd nog geen sprake was, is er een grote verscheidenheid aan dynamo´s. Ze zien er uitwendig allemaal hetzelfde uit, maar de wijze van bedraden kan verschillen. Na het monteren van een 12 volt kit dient de dynamo altijd even getest te worden. Eerst leg je een kort draadje van de F aansluiting naar het huis van de dynamo. Nu pak je een 12 volt accu en je sluit de + pool aan op de aansluiting A, de min leg je aan het huis van de dynamo. De dynamo moet nu als een elektromotor mooi linksom draaien.

De spanningsregelaar
Er zijn diverse mogelijkheden op dit punt. Kies in ieder geval voor een elektronische spanningsregelaar. De oude mechanische modellen regelen veel minder nauwkeurig en zijn erg storingsgevoelig door ingebrande contacten, enzovoort. Veel leveranciers leveren goede spanningsregelaars, maar deze hebben allemaal het uiterlijk van de spanningsregelaars die in 1976 op de markt kwamen. Dit is op een oude motor natuurlijk geen gezicht. Gelukkig levert Samwel Supplies een spanningsregelaar die er aan de buitenzijde precies hetzelfde uitziet als het originele relais. Hij past op de originele plaats en doet keurig zijn werk zonder het uiterlijk van de motor aan te tasten. Een handige bijkomstigheid is dat de spanningsregelaar werkelijk een hoogstaand stukje techniek bevat! Om de dynamo te sparen wordt vanaf 10 Ampére de veldstroom beperkt, de regelaar is temperatuur gecompenseert en heeft maar liefst drie beveiligingen tegen ompolen en overbelasting. De spanningsregelaar werkt goed met alle modellen 12 volt after-market gelijkstroomdynamo’s voor de HD en de bedrading hoeft niet ingrijpend gewijzigd te worden.

De voorrem
Een tweede verbetering op de oude zijkleppers is de voorrem. Dit is de meest gebruikte rem op een motorfiets. Nu is het juist deze rem die nooit werkt bij de oude Springer voorvorken. Gezien de constructie is dit natuurlijk niet zo verwonderlijk; de remschoenen vallen aan één zijde over een ronde as en zij worden aan de andere zijde door een remsleutel naar buiten gedrukt tijdens het remmen. Door deze constructie wordt maar een zeer klein stukje van de remvoering tegen de remtrommel gedrukt en zal daardoor weinig vertraging opleveren. Het stuk van de remschoen bij het ronde asje doet niets, het stukje vlak bij de remsleutel moet voor alle remvertraging zorgen. In het verleden hadden de Italianen al ontdekt dat deze constructie waardeloos was en het two-leading-shoe systeem bedacht. Het werd gemonteerd op veel beroemde racers en snelle straatfietsen uit die tijd. Deze remmen hadden twee remsleutels in plaats van één en als men remde werden beide remschoenen over het volle oppervlak naar buiten tegen de remtrommel gedrukt. Aad Samwel is fabrikant van diverse onderdelen voor oudere modellen en bovendien een fervent berijder van Liberators. Het is natuurlijk logisch dat hij aan de gang ging met dit probleem. Het resultaat is een voorrem met twee oplopende remschoenen voor de oude Springer modellen die de remtrommel over het gehele vlak raken tijden het remmen. Ook hierbij is de montage weer bijzonder eenvoudig. Gewoon je voorwiel er uit halen en de remplaat met schoenen demonteren. Nu de nieuwe plaat er in en het wiel terug plaatsen. Na het aansluiten van de remkabel is de klus geklaard. Controleer wel even of de remtrommel nog in goede staat verkeert en laat deze even uitdraaien als hij niet meer zuiver rond is.