De smering van je Big Twin is erg belangrijk voor de goede werking en de levensduur van het blok. Om de werking van het smeersysteem een beetje te begrijpen zullen we proberen om de boel eens op een rijtje te zetten.

Het is logisch dat aan de moderne blokken veel hogere eisen worden gesteld dan aan de oudere blokken. De H-D fabrieken zijn steeds op zoek geweest naar een langere levensduur voor de motoren omdat de berijders steeds zwaardere eisen gingen stellen aan hun fiets. Zo’n dertig jaar geleden ging men op vakantie naar Katwijk of Scheveningen en men tufte daar dan met een gangetje van 80 km/uur naar toe. Tegenwoordig gaan we “even” met 160 km/uur een week-end naar Zuid-Frankrijk. Voor de oude motoren werd als eis gesteld dat het blok 25000 km. mee moest gaan (en dan natuurlijk bij een veel lagere snelheid), terwijl voor de latere modellen een levensduur van 100.000 km. heel normaal is. Er zijn vrij veel wijzigingen in de oliepompen geweest waarvan we de belangrijkste eens gaan bekijken.

1937 tot 1968
Dit was de gietijzeren oliepomp. Deze pomp is voor dagelijks gebruik en langere afstanden absoluut onvoldoende in het hedendaagse verkeer. De oliepomp bouwt druk op die via de oliekanalen de diverse smeerpunten bereikt. Het eventuele teveel aan olie komt via de distributie en de retourpomp weer terug in de olietank. Het zwakke punt in dit smeersysteem is dat het bigend per omwenteling van de krukas een klein spuitje olie krijgt. In de zijkant van de krukas-zijtap zit een gaatje dat in een bronzen bus draait waarin ook een gaatje zit. Telkens als nu die twee gaatjes bij elkaar komen kan er een klein straaltje olie naar het bigend. De levensduur van de blokken met dit smeersysteem is kort en er moet vaak gereviseerd worden.

1968 tot 1973
In 1968 kwam de aluminium oliepomp uit. De pomptandwielen waren groter dan de oudere, gietijzeren pomp waardoor de opbrengst en dus de smeering beter was. De levensduur werd wat langer maar was nog lang niet wat we nu gewend zijn.

1973 tot heden.
Dit zijn de beste jaren qua smeering. In 1973 veranderde Harley het smeersysteem ingrijpend en we kregen het zogenaamde full-flow systeem. Het gaatje in de krukas-zijtap verhuisde van de zijkant van de kruktap naar het hart waardoor er een constante stroom olie naar het bigend ging zodat de levensduur met sprongen vooruit ging. Om dit te bereiken construeerde men de oliepomp zo dat er twee oliesystemen ontstonden en hij kreeg twee uitgangen voor de olie-aanvoer naar het blok. 

De ene uitgang leverde een druk van ongeveer 12 pound en deze olie leverde de benodigde druk voor de hydraulische klepunits en de tuimelaars. Alle olie die over was werd naar de krukas gevoerd, waar dus een constante stroom olie op het bigend stond. De olie kwam dan in het carter terecht waar het ook nog voor spatsmering van de zuigers en pistonpennen zorgt. 

Om de pomp voldoende olie te laten leveren werd ook nog de overbreng-verhouding van de aandrijftandwielen veranderd waardoor de oliepomp ongeveer 20% sneller draaide dan bij de modellen van voor 1973. Dit systeem zit nog steeds op de nieuwste modellen bigtwins en werkt prima. Er zijn in de full-flow oliepompen wat kleine verschillen maar deze zijn niet echt belangrijk voor een goede smeering.
Wat kun je nu doen om je oude motor wat meer levensduur te geven? 

Het beste is natuurlijk om een full-flow systeem te monteren. Een oliepomp kost weinig en de levensduur van je blok wordt 4 a 5 keer zo lang. Als je een blok van voor 1953 hebt is er nog een klein probleempje, namelijk het oliepomp-aandrijfwieltje van de modellen van na 1973 past niet op je pinionshaft en je moet het wel vervangen om de full-flow pomp snel genoeg te laten draaien. Gelukkig zijn er diverse toeleveringsbedrijven die wel een passend tandwiel leveren. 

Het is wel noodzakelijk om de boringen van de oliekanalen in je carter te veranderen, een andere bronzen bus (bestemd voor de modellen van na 1973) voor de krukas-zijtap te monteren en de eindplug van je krukas-zijtap te verwijderen. Laat dit klusje even door een specialist doen want als je een oliekanaal verkeerd boort heb je werkelijk een probleem en krijgt je blok geen olie. 

Als je tegen deze klus aanhikt omdat de bodem van je portemonaie al zo duidelijk zichtbaar is dan is het bij het oude systeem al een verbetering als je alleen de moderne aandrijf-tandwielen monteert, waardoor je pomp sneller gaat draaien. Het resultaat is natuurlijk veel minder dan met een full-flow systeem, maar alle beetjes helpen. Een probleempje dat op kan treden bij de full-flow smeersystemen is dat de oliedruk op de hydraulische klepunits aan de lage kant is, hetgeen zich openbaart door tikkende kleppen. 

Dit probleem treedt bij de shovel- en pan-heads eerder op dan bij de evo’s. Toen men op het moderne smeersysteem overging werd de oliedruk op de units verlaagd naar 12 P.S.I. (= pounds square inch). 

Dit werkt prima bij een originele nokkenas maar als je wat meer vermogen wilt en een “hetere” nokkenas gaat monteren heb je een flinke kans dat de units het niet bij kunnen benen. 

Maar natuurlijk is ook hiervoor een oplossing. De firma E.R.T. Products, die in Nederland vertegenwoordigd wordt door F.B.P. International levert via de H.D. dealers een prachtig assortiment veren voor in de oliepomp waarmee je de oliedruk op de units kunt regelen. 

Het pakket met onderdeelnr. SP-1 (1950-1968 modellen oliepompen) en SP-2 (1969-up modellen oliepompen) bevat 3 veren waarmee je dan de keus kunt maken welke druk je op je units wilt hebben. Het pakket bevat een blauwe veer (voor 20 P.S.I.), een gele veer (voor 24 P.S.I.) en een rode (veer voor 28 P.S.I.)waarmee je de druk op je klepunits en bovenblok prima kan doseren. 

De pakketten met onderdeelnr.PJ-1 (1969-1985 modellen oliepompen), PJ-2 (1985- up modellen oliepompen) en PJ-3 (1950-1968 modellen oliepompen) hebben zelfs een stelmogelijkheid waarmee je van buitenaf je oliedruk kunt regelen. Dit geeft je de mogelijkheid om bijvoorbeeld op de boulevard in Spanje je druk wat te verhogen, waardoor het getik van de kleppen over is. 

Het is wel noodzakelijk om bij deze kit een goede oliedrukmeter te monteren want anders weet je natuurlijk niet wat je aan het doen bent. Deze laatste kit zou ik alleen willen adviseren aan mensen die echt weten waar zij mee bezig zijn, want de instelmogelijkheid geeft natuurlijk ook de kans om met een verkeerde oliedruk te gaan rijden. 

Doordat met een goede oliedruk op de units de kleppen volledig opengaan krijg je natuurlijk een lagere blok- en olietemperatuur, waardoor de levensduur van het blok langer wordt.

Keep them on the road,
Ger Dijkshoorn.