Goede remmen? Natuurlijk Brembo!
Goede remmen worden steeds belangrijker op een motorfiets. Het verkeer wordt drukker en de motoren sneller. Van huis uit stond een Harley vroeger niet echt bekent om zijn goede werking van de remmen. Gelukkig is er de laatste jaren veel verbeterd op dit gebied en zeker de modellen van na bouwjaar 2000 hebben niet zo veel meer te klagen. Wat nu als je een oud model hebt met slechte remmen die bovendien inmiddels ernstige vormen van slijtage vertonen? We gaan eens kijken hoe we dit probleem op kunnen lossen zonder al teveel geld uit te geven.
Hoe werkt een rem?
Als we remmen, drukken we een paar remblokken op een remschijf en door de wrijving zal het wiel vertragen tot het stilstaat. Hierbij zijn drie factoren belangrijk; hoe hard druk je de remblokken op de remschijf, hoe groot zijn de remblokken en hoe groot is de omtrek van de remschijf? Het ligt voor de hand dat het wiel sneller afremt als de remblokken onder grote druk en met een groot oppervlak op de remschijf worden gedrukt. De frictie is dan groot en de schijf zal eerder stilaan. Daarnaast is de omtrek van de remschijf belangrijk. Ondanks de wrijving zal het wiel niet in één keer stilstaan (dat is maar goed ook). Het remblok zal dus een bepaalde omtrek op de schijf afleggen voor het wiel niet meer draait. Ieder zal begrijpen dat de omtrek van een kleine schijf veel kleiner is dan bij een groot model. Als je dus tijdens het remmen met een kleine schijf een bepaalde afstand aflegt op de omtrek van de remschijf, zal het wiel meer omwentelingen maken dan bij een grotere remschijf. We kunnen dus al de eerste conclusie trekken: met grotere remschijven heb je een kortere remweg. Harley is niet voor niets in de 80er jaren van 10 inch remschijven naar 11,5 inch schijven gegaan om deze reden.
Dan komen we op de remblokken; vroeger werden erg kleine remblokjes gebruikt, logisch is dat door het kleine oppervlak de frictie (wrijving) minimaal was. Door voor een groter oppervlak van de remblokken te kiezen wordt de weerstand op de schijf bij het remmen natuurlijk ook groter. Daarnaast slijten grote blokken langzamer. Als je de verschillende bouwjaren van de HD modellen bekijkt zul je zien dat de remblokken in de loop der jaren steeds groter zijn geworden. De tweede conclusie is dus: grotere remblokken geven meer frictie en remmen beter.
De remklauwen
Dan komen we op de remklauw. Vroeger werden remklauwen met één zuiger toegepast. Deze zuiger drukt bij het remmen één remblok op de schijf. Hierdoor “schuift” de remklauw naar één kant, waardoor het andere remblok ook een beetje mee gaat werken. Dit tweede remblok neemt door deze constructie maar weinig van de frictie bij het remmen voor zijn rekening. Later ging men met dubbele zuigers werken. Aan beide zijden van de schijf bevond zich een zuiger in de remklauw. De remklauw kon nu gewoon op zijn plek blijven en beide remblokken werden door de twee zuigers even hard aan weerszijden tegen de remschijf gedrukt. Hierdoor verbetert de werking aanzienlijk.
In de loop der jaren ging men echter met steeds grotere remblokken werken en onstond een nieuw probleem. De zuiger drukte maar op één punt op het remblok en de rest van het blok veerde terug waardoor er niet over het gehele oppervlak een gelijke frictie ontstond. De oplossing is eenvoudig, gewoon meer zuigers naast elkaar plaatsen, waardoor de druk over het gehele remblok gelijkmatig verdeeld wordt. Dit systeem is ook toegepast bij de originele modellen HD’s die gefabriceerd zijn na bouwjaar 2000.
Modellen
Als we door de aftermarket catalogi heen wandelen, zijn we daar een ongelooflijke verscheidenheid aan remklauwen de revue passeren. Hier gaat dan weer het effect van de persoonlijke smaak meespelen. Van huis uit werden remklauwen gegoten van een aluminium legering en daarna bewerkt op een freesbank. Toen “billet” in de mode kwam ging men ook remklauwen frezen uit een massief blok aluminium om een fraaier uiterlijk te krijgen. Deze fabricage methode zegt natuurlijk niets van de kwaliteit en goede werking van de remklauw, maar bepaald alleen de “look”. Logisch is natuurlijk dat het frezen een veel duurdere methode is dan gieten en daarna bewerken. Wel is vaak het geval dat de bijzonder fraaie stukjes freeswerk qua uiterlijk werkelijk prachtig zijn, maar dat de remwerking vaak minder is dan van een befaamde “remmenboer” zoals bijvoorbeeld Lockheed of Brembo. Daarnaast worden de meeste after-market remklauwen van huis uit voor de Amerikaanse markt gefabriceerd. In Amerika liggen echter de snelheden van het verkeer veel lager, bovendien missen wij in ons kikkerland de lange rechte highway en moeten wat vaker in onze “remmen klimmen”.
Brembo
Wie in de race en sportwereld over remmen begint hoort gelijk overal om zich heen “Brembo” zeggen. Dit Italiaanse merk is al zeer lang bekend om zijn superieure remklauwen. Je komt ze tegen op elke snelle racer en betere sportieve motor. Ze zitten standaard gemonteerd op Ducati’s, Moto Guzzi’s, etc. Zelf de HD fabrieken monteren ze tegenwoordig op sommige snelle modellen standaard. Opvallend is dat zelfs steeds meer Amerikaanse chopperbouwers voor Brembo kiezen in plaats van de voorheen gemonteerde billet modellen. Zo monteren bijvoorbeeld de firma’s Hellbound, Ultima en Santiago Chopper standaard al Brembo’s. Het assortiment remklauwen van Brembo is ongekend groot en ze worden zelfs gebruikt om de grote hijskranen in havens af te remmen (deze klauwen zijn een metertje of twee groot en passen niet op je motorfiets). Het zijn betreffende het uiterlijk geen hoogstandjes van numeriek freeswerk, maar ze doen als de beste waar ze voor gemaakt zijn: remmen! Voor de motorfietsen worden Brembo klauwen geleverd in een goudkleur (de Goldline) en naturel.
Omdat we de project bike van Henk weer eens tevoorschijn hebben gehaald is het een mooie gelegenheid om deze fiets van een paar super remmen te voorzien. Henk racet in zijn vrije tijd op het circuit met een gruwelijk snelle Ducati met Brembo’s dus ligt het voor de hand dat we deze klauwen ook op zijn Harley monteren. Tevens maken we van de gelegenheid gebruik om ze ook gelijk maar op wat andere modellen HD’s te testen.
De achterrem
Voor de achterrem gebruiken we twee klauwen die beide van vier zuigers zijn voorzien, in combinatie met een 11,5 inch schijf. Deze combinatie hadden we al eerder uitgetest op een sneller FXR en het was de beste rem die we ooit op een Harley gemonteerd hadden.
Na het verwijderen van de achteras wordt eerst de steun voor de remklauwen tussen de achterbrug en het achterwiel geschoven. Het mooie van deze steunen is dat er naar keus één of twee remklauwen gemonteerd kunnen worden. Je kunt dus bijvoorbeeld beginnen met één remklauw en als je vindt dat het nog beter kan eventueel een tweede monteren. Wij gaan gelijk voor de top en monteren er twee. Waarschijnlijk niet onverstandig als we rekening houden met het snelle RevTech blok dat in de motor hangt. Omdat we twee klauwen gebruiken moet er natuurlijk een tweede remleiding bijkomen, maar dat is met de vele universele modellen leidingen geen probleem. Wij gebruiken hiervoor in dit geval roestvrijstalen modellen van het merk Goodridge omdat ze kwalitatief erg goed zijn en er gelikt uitzien. Voor de sleutelaars die alleen voor kwaliteit gaan en wat minder wakker liggen om het uiterlijk is het merk TEID een goed alternatief. Super kwaliteit voor zeer weinig geld maar geen mooie carbon-look of RVS mantel mogelijk. Bezuinig nooit op de kwaliteit van remleidingen, zij maken een belangrijk deel uit van je remsysteem.
De voorremmen
In de motor van Henk zit een voorvork van een FLST die standaard gemonteerd werd op de modellen van 1986 tot en met 1999 en op beide poten voorzien is van een bevestiging voor een remklauw. We kunnen dus ook aan de voorzijde twee Goldline klauwen monteren. Met vier zuigers per klauw moet de motor dan aan de voorzijde in ieder geval genoeg remvermogen hebben. Natuurlijk passen de klauwen niet rechtstreeks op de vorkpoten, maar moeten we eerst een paar schetsplaatjes maken. We kiezen voor roestvrij staal. Billet aluminium is natuurlijk reuze “in” maar om voldoende stijfheid te verkrijgen zouden in dat geval de steunen erg lomp en overheersend worden. Eerst maar eens aan het puzzelen en meten waarna een tekening gemaakt kan worden. Na de maten in de computer ingevoerd te hebben kan de frezer een serie schetsplaten maken voor de Brembo’s. Omdat we toch lekker bezig zijn maken we gelijk maar tekeningen van de diverse andere modellen H.D’s die we op bokken hebben staan, dat bespaart weer werk in de toekomst.
Remcilinders
De pomp die de druk levert voor de remklauwen wordt vaak verwaarloost. Men koopt iets fraais van de foto in een catalogus of een goedkoop tweedehandsje op een ruilbeurs. Vaak let men dan niet op de diameter van de zuiger. Bij een remklauw hoort altijd een bepaalde diameter van de zuiger in de remcilinder. Vaak is een originele remklauw versleten en monteert men een fraai billet aftermarket model. Bij de eerste proefrit valt dan gelijk op dat men zeer hard moet trappen om enige remvertraging te krijgen. De rem doet het dan minder goed dan met de versleten oude remklauw. Dit komt dan meestal omdat bij de nieuwe remklauw een andere diameter zuiger in de rempomp behoort. Men zal in dat geval ook de remcilinder moeten vervangen om de boel werkend te krijgen. Voor de voorremmen van na 1981 heeft Harley bijvoorbeeld drie maten remcilinders. Hierdoor is het mogelijk een passende maat te kiezen voor de verschillende modellen, bijvoorbeeld bij één remklauw of een dubbele set.
Resultaten
De Brembo’s zijn duidelijk superieur aan de meeste originele en after-market klauwen. Ze zijn goed doseerbaar en het remvermogen is werkelijk fantastisch. Ze doen gewoon wat een rem moet doen. Je hoeft geen geweld te gebruiken, door het remhendel of rempedaal normaal in te drukken voel je gelijk de vertraging. Met een beetje kracht is de boel eenvoudig te blokkeren. Dit moet je bewust doen en het is goed aan te voelen wanneer je daar tegen aan zit. Een echte aanrader!.