Het lijkt er op dat er een wedloop ontstaan is onder de diverse fabrikanten van ontstekingssystemen. Tot voor een aantal jaren terug moesten we ons tevreden stellen met een set punten of een elektronische ontsteking met een mechanische vervroeger als we wat meer prestaties van onze motorfiets verwachtten dan de originele ontsteking ons geeft. Tegenwoordig kunnen we echter kiezen uit een scala van ontstekingen met ongekende mogelijkheden, waarbij het opvalt dat de fabrikanten steeds hoogwaardigere producten leveren. Ook worden de ontstekingen steeds kleiner en “montage vriendelijker”. In dit artikel zullen we de nieuwe generatie ontstekingen van de firma Crane eens onder de loep nemen.

De firma Crane levert de HI-4 ontstekingen in twee modellen. De 8-1100 is een dual fire model, waarbij dus de bougies van beide cilinder gelijktijdig vonken. De 8-2100 is een single fire model, waarbij de cilinders alleen in hun arbeidslag vonken. Over de voor- en nadelen van dual- en single fire systemen lopen de meningen sterk uiteen. Persoonlijk vind ik een single fire ontsteking op een straatfiets absoluut niet noodzakelijk en heeft single fire alleen voordelen bij motoren met een zeer hoge compressieverhouding, in combinatie met een zeer “hete” nokkenas. Dat er voor beide systemen een markt is blijkt wel uit het feit dat Crane met twee modellen uitgekomen is.

De beide ontstekingen zijn prachtig uitgevoerd in een zeer degelijke behuizing. De gehele ontsteking past op de plaats in het nokkenasdeksel waar zich normaal de punten ontsteking bevindt, zodat je geen kastjes e.d. ergens hoeft weg te moffelen. Als je een ouder model H.D. hebt moet je ook nog een originele timing rotor (H.D. nummer 32402-83) aanschaffen, maar dat zal voor niemand een probleem zijn omdat deze dingen vaak nog wel ergens in een bak met oude onderdelen liggen en bovendien bij je “local dealer” nieuw haast niets kosten. Beide ontstekingen hebben een aanluiting voor een toerenteller en een V.O.E.S. (vacuum operated electric switch) zoals gemonteerd op de latere modellen. De V.O.E.S. aansluiting mag alleen gebruikt worden bij de normale vervroegingscurve. Zet je het schakelaartje van de ontsteking op de “race only” stand, dan mag je de V.O.E.S. niet aansluiten. Als je dus wilt gaan experimenteren is het misschien handig om in deze draad gelijk een extra schakelaartje op te nemen zodat je de V.O.E.S. gelijk buiten werking kunt zetten als je overschakelt naar de “racing only” stand. Als je een ouder model H.D. hebt kun je de draad die naar de V.O.E.S. gaat gewoon isoleren met wat isolatieband. Crane adviseert om, indien mogelijk, op je oude model alsnog een V.O.E.S. te monteren (HD onderdelennummer 26566-91) omdat in de normale stand de motor net wat mooier loopt en wat zuiniger met de toch al zo dure benzine omspringt.

DE 8-1100 (DUAL FIRE) ONTSTEKING
Als we op de bovenkant van het kastje van deze ontsteking kijken zien we twee instelpotentiometers (dit is een duur woord voor een instelbare weerstand), twee micro schakelaars en een ledje. De led is om de ontsteking af te stellen. Het afstellen is een fluitje van een cent. Je zet het merkteken dat op de krukas staat van het bovenste dode punt van je voorste cilinder in het inspectiegat. Nu draai je de grondplaat van de ontsteking zo dat je precies het punt hebt waarop de led uit gaat. Zonder de grondplaat nu nog te verdraaien zet je de twee bevestigingsschroeven vast en klaar is kees. De ingestelde voorontsteking ligt nu tussen de 32 en 34 graden bij maximale vervroeging. Met behulp van de bovenste instelpotentiometer kun je nu de ontsteking nog een paar graden later of vroeger zetten voor de fijnafstelling. Dit hulpmiddel is natuurlijk ook bijzonder handig omdat je je ontsteking wat bij kunt regelen als je tijdens je vakantie geconfronteerd wordt met slechtere benzine waardoor je motor gaat “pingelen” of veel extra gewicht door je bagage. Met de tweede instelpotentiometer kun je de toerentalbegrenzing instellen. De stelmogelijkheid loopt van 4000 tot 8000 toeren. Het best kun je hem in de middenstand zetten, waarbij je maximale toerental ingesteld staat op 6000 toeren. Er blijft nu nog een micro schakelaar over en deze dient om de ontsteking in de kick-start of in de elektrische-start stand te zetten. In de kick-start stand, vonkt de voorste cilinder bij de eerste omwenteling. Zet je de ontsteking in de elektrische-start stand, dan moet de motor eerst twee omwentelingen maken voordat er een vonk komt. Hierdoor worden je blok en de startmotor wat ontzien en blijft alles wat langer heel.

DE 8-2100 (SINGLE FIRE) ONTSTEKING
Deze ontsteking is praktisch gelijk aan het 8-1100 model, alleen is het natuurlijk een single fire uitvoering. Een extra mogelijkheid die deze ontsteking heeft is dat de achterste cilinder, apart van de voorste, af te stellen is. De voorste cilinder stel je gewoon af zoals bij de 8-1100 beschreven staat. Met behulp van de extra instelpotentiometer kun je nu de achterste cilinder apart maximaal 5 graden bijstellen en hiermee het verschil in gasmengsel tussen de voorste en de achterste cilinder compenseren. Voor dit klusje heb je wel een Dynobank nodig. Volgens de firma Crane was het op deze wijze mogelijk om uit een testmotor 8 PK meer te peuteren.

Samenvattend kunnen we stellen dat Crane zijn reputatie eer aan gedaan heeft en een perfect stukje techniek op de markt gebracht heeft. We zijn met deze ontsteking aan het stoeien geweest bij een motor waarin een “vet” S&S Sidewinderblok hing en er kwam geen verkeerde klap uit het blok met deze ontsteking. De prestaties waren gewoon bijzonder goed. De Crane ontstekingen zijn via je dealer verkrijgbaar voor 438,60 gulden voor de 8-1100 en 498,80 gulden voor de 8-2100 ontsteking.