Beter Pompen 1

De oudere modellen zijkleppers waren standaard voorzien van een olieaanvoerpomp van het z.g. vaantype.

Dit model oliepomp werd gemonteerd op de 750, 1200 en 1300 cc zijkleppers van 1937 tot 1973.

Helaas zijn deze standaard oliepompen verre van optimaal en erg gedateerd. Op een standaard WL model dat normaal bereden wordt is de olieaanvoer voldoende, maar op een motorblok dat wat zwaarder belast wordt of een grotere cilinderinhoud heeft komt de originele aanvoerpomp veel te kort. Met name de Big Twin zijkleppers zijn beroemd door de problemen met oververhitting en daardoor in de prak gelopen zuigers omdat de standaard gemonteerde pomp te weinig opbrengst heeft.

Een moderne oliepomp op deze “dikke” modellen zijkleppers geeft een meer normale levensduur van de zuigers en voorkomt veel vroegtijdig revisiewerk.

De origineel gemonteerde vaanpomp is heden ten dage eigenlijk een erg antiek ontwerp maar was in de tijd dat deze oude modellen zijkleppers gefabriceerd werden de enige mogelijkheid voor een redelijke prijs.

Met name op de 1200 en 1300 cc zijkleppers presteerde de originele vaanpomp onvoldoende en leverde veel te weinig olie naar het motorblok.

Deze grote zijkleppers waren door het tekort aan smering echte “zuiger vreters”.

Elke 5000 tot 10.000 mijl begon het blok onsympathiek te rammelen en moesten de cilinders volgens fabrieksopgave geboord worden en van overmaatse zuigers worden voorzien.

De problemen met de korte levensduur van de zuigers gecombineerd met de oververhitting waar deze modellen erg last van hebben, was voor de HD fabriek reden om in 1948 te stoppen met de fabricage van deze modellen grote zijkleppers en over te schakelen op nieuwe modellen in de vorm van kopkleppers.

Om deze problemen bij de kopkleppers te voorkomen was men bij deze modellen al in 1936 overgestapt naar een tandwielpomp voor een betere opbrengst.

Ook de eerste zijklep Sportsterren van het K model hadden al tandwielpompen.

In 1977 werd bij de Sportster modellen overgestapt van een tandwielpomp naar een moderne gerotor pomp.

Bij de Big Twin modellen stapte men in 1999 over naar gerotor pompen bij de introductie van de Twincam.

 

Experimenten
Er is in de loop der jaren veel met de originele oliepompen voor de oude modellen zijkleppers geëxperimenteerd om ze te verbeteren.

Vaak werd de kamer waar de twee vaantjes van de rotor in bewegen iets uitgedraaid om zodoende een grotere opbrengst te krijgen en de pompwerking te verbeteren.

Ook werd er nog wel eens geprobeerd om de lagering van de rotor te verbeteren. Het blijft hierbij echter altijd door borduren op een verouderd concept van voor de tweede wereldoorlog. Tegenwoordig is er betreffende productiemethoden en materialen veel meer mogelijk en is eigenlijk bij de oude modellen overal wel een betere oplossing voor te bedenken.
Omdat we net een 1200 zijklepper voor revisie onder handen hebben, wijken we maar eens van de gebaande (originele) paden af en besluiten we om niet meer door te “knutselen” met aanpassingen aan een originele oliepomp.

We gaan gewoon een oliepomp monteren van het merk CHP die modern geconstrueerd en meer van de hedendaagse tijd is.

 

Een gerotor oliepomp
Om in de toekomst een betere smeersysteem op de zijklepper te krijgen, vergeten we de oude constructie van de originele vaanpomp en gaan over op een moderne gerotor pomp zoals die gemonteerd worden op de moderne modellen van HD.

Een gerotor pomp bestaat uit twee rotors, waarbij de binnenrotor één tand minder heeft dan de buitenrotor.

De binnenrotor zal dan ook sneller draaien dan de buitenrotor.

De gerotor pomp heeft een aantal voordelen. De opbrengst is ongeveer 10 % groter dan bij een vergelijkbare tandwielpomp (en natuurlijk nog veel groter vergeleken met een vaanpomp) en de oliedruk zal stabieler zijn omdat de inlaat van de pomp over een groter aantal graden actief is.

Het nadeel bij deze ombouw is dat het originele uiterlijk van de motor aangetast wordt.

Aan de andere kant krijg je natuurlijk wel een veel beter smeersysteem op de motor en je hoeft niets definitief te wijzigen aan het originele motorblok.

Deze moderne gerotor pompen voor de zijkleppers leveren 1 liter olie per 45 seconden en een druk rond de 30 psi die daarnaast veel stabieler is bij wisselende toerentallen vergeleken met de originele aanvoerpomp. Vooral bij de grote zijkleppers merk je gelijk de verschillen na montage van de pomp.

Het motorblok wordt met de nieuwe oliepomp plotseling veel minder warm en bij een warm motorblok blijft de oliedruk veel constanter dan bij de originele vaanpomp. Door deze ingreep zal de levensduur van de zuigers aanmerkelijk langer worden en de betrouwbaarheid van het motorblok worden vergroot.

 

De montage
De montage van de gerotor pomp verschilt maar weinig met die van een originele pomp.

Omdat het hier oude modellen betreft moet je wel even opletten omdat de toleranties en afwerking in die tijd niet waren wat we nu gewend zijn.

De pompkamer wordt aan één kant afgesloten door het aluminium nokkenasdeksel met daarin de bronzen bus die als lager voor de nokkenas dient.

Als dit deel van het deksel niet optimaal vlak is, zal de pompkamer lekken en zal men oliedruk verliezen (geldt ook voor de oude vaanpomp).

Er zijn hier twee opties:

Je kunt dit pasvlak op de freesbank even vlakken maar dan moet wel het motorblok uit elkaar.

Bij de gerotor pomp wordt een RVS tussenplaat geleverd, waarmee je deze handeling kunt omzeilen.
Een tweede probleem kunnen de twee nokjes zijn op de nokkenas die de oliepomp aandrijven.

Deze hebben vaak erg scherpe randen en zijn daarnaast vaak in het verleden flink “mishandeld” tijdens werkzaamheden aan het blok.

Bij montage van een gerotor pomp is het belangrijk om even te controleren of deze nokjes lekker soepel in het binnenste tandwiel vallen. Als dit niet het geval is, kan eenvoudig met een Dremel en een klein slijpsteentje de scherpe randen en beschadigingen voorzichtig weggehaald worden zodat het binnenste tandwiel van de oliepomp mooi soepel over de nokken valt.
Hierna kunnen we de pomp gaan monteren.

Eerst gaat de dikke pakking op het carter, dan de RVS tussenplaat, dan de dunne pakking en daarna de oliepomp zelf.

Dit is altijd even zoeken tot dat de nokjes van de nokkenas in het tandwiel vallen.

Forceer dit niet en oefen geen geweld uit op de pomp. Het eenvoudigst is om met behulp van de kickstarter de nokken van de nokkenas in lijn te zetten met een tapeind.

Zet het tandwiel van de oliepomp net iets voor dit punt. Druk nu voorzichtig de pomp zo ver mogelijk over de tapeinden op het carter. Door heel langzaam de kickstarter te bewegen en gelijktijdig lichte druk uit te oefenen op de pomp, bereik je vanzelf het punt waarbij het tandwieltje over de nokjes valt.

Hierna kan de pomp vastgezet worden met de originele drie moertjes en een boutje.

Doe eerst met de oliespuit wat olie in de inlaatnippel van de pomp en gebruik de kickstarter om de pomp vol te zuigen.

Hierna kan de olieleiding weer aangesloten worden.

 

Oliedruk meter
Bovenop de gerotor pomp zit een plug die er eenvoudig met een inbussleutel uitgedraaid kan worden.

Op dit punt kan een oliedrukmeter gemonteerd worden.

Elke meter met een 1/8 NPT aansluiting en een werkgebied van 0-100 PSI kun je hiervoor gebruiken. Neem bij voorkeur een met vloeistof gevuld model, ze blijven langer heel en de naald reageert rustiger omdat hij gedempt wordt door de olie in de meter.

HD levert ze met onderdeelnummer 75012-82D. Via de after-market zijn er alternatieven in heel veel verschillende uitvoeringen en prijzen.

 

De terugvoerpomp
De gerotor aanvoerpomp pompt 1 liter olie naar het blok in 45 seconden.

De terugvoerpomp pompt 1 liter in 30 seconden terug naar de olietank. Theoretisch dus geen probleem.

Het rendement van de tandwielpomp die voor de terugvoer zorgt is echter bij zeer lage toerentallen veel minder effectief.

Hierdoor kan het zijn dat een motor die zeer lange tijd stationair draait of langere tijd stapvoets rijdt meer olie naar het blok pompt dan de terugvoerpomp terug naar de olietank voert.

De oorzaak hiervan is dat het rendement van de tandwielpomp bij zeer lage toeren slecht is, terwijl de gerotor aanvoerpomp gewoon zijn werk blijft doen bij lage toeren.

Wij monteren standaard altijd een zogenaamde “Z-valve” als breather in de terugvoerpomp om de terugvoer van de olie wat te bevorderen en hebben dit probleem nog nooit zelf meegemaakt.

Mocht je echter tegen dit probleem oplopen, dan kan de middelste dikte pakking die bij de kit geleverd wordt tussen de pomp en de RVS plaat gemonteerd worden. Hierdoor wordt de opbrengst van de aanvoer pomp iets gereduceerd.
Controleer wel eerst even of de terugvoerpomp geen slijtage vertoont en of er niet een te dikke pakking tussen de twee helften van de terugvoerpomp zit.

Veel leveranciers van pakkingen gebruiken op dit punt pakkingen die veel te dik zijn, waardoor de pompwerking van de terugvoerpomp erg achteruit gaat.
Overigens kunnen deze problemen ook bij de originele aanvoerpompen optreden.

Om deze reden plaatste de HD fabrieken in de oorlogsjaren een by-pass klep in de rotor van de originele pompen.

Bij lage toeren ging er dan een klep open in de rotor waardoor minder oliedruk werd opgebouwd.

Na montage van de gerotor pomp op een zijklepper zijn de resultaten gelijk merkbaar.

De olietank wordt veel sneller warm en het motorblok loopt aanmerkelijk koeler omdat de circulatie van de olie veel beter geworden is en sneller plaats vindt.

Als je een oliedrukmeter monteert zul je zien dat je met een warme motor bij alle toerentallen een mooie stabiele oliedruk van rond 30 PSI hebt.

Deze pompen kosten wel een paar knaken, maar je krijgt er een veel langere levensduur van het blok door en de investering verdient zich dus vanzelf terug.

 

Oliefilter
Standaard zijn de oude zijkleppers niet uitgerust met een oliefilter.

Dit is echter voor een fatsoenlijke levensduur absoluut noodzakelijk.

Wij bouwen dan ook altijd een oliefilter op de oudjes. Er zijn veel after-market universele oliefilterkits verkrijgbaar die dit probleem eenvoudig oplossen. Monteer een goed filter, zelf gebruiken we de oliefilters van de Twincam modellen. Zij filteren bijzonder goed en hebben een zeer lage weerstand voor de olie.

Een goed oliefilter verlengt de levensduur van elke motorblok ingrijpend!

De gerotor oliepomp kitjes. Ze worden compleet geleverd met verschillende dikte pakkingen en een tussenplaat.
De tussenplaat is met de dikke pakking op het blok gemonteerd. Hierna kan de pomp met de tweede pakking er op.
De gemonteerde oliepomp op een 1200 zijklepper uit 1947.
Voor het inrijden monteren we een oliedrukmeter om de boel in de gaten de kunnen houden. Deze kan later eventueel verwijderd worden als je het niet vindt staan op een oude motor.