BACK TO BASICS OF MODERN MET JE ONTSTEKING?
Er was eens een tijd dat we allemaal met contactpunten reden in onze motor. Door de slechtere (bio)brandstoffen, strengere milieu eisen en omdat de berijders hogere eisen aan de prestaties gingen stellen, ging HD in 1977 over op elektronische ontstekingen. Deze ontstekingen geven een merkbare snellere en meer volledige verbranding door een veel sterkere vonk. Deze elektronische ontstekingen waren in eerste instantie nog voorzien van een mechanisch vervroeging mechanisme, maar vanaf 1980 werd ook dit elektronisch geregeld. Deze systemen zijn in de loop der jaren steeds verder verbeterd en werken perfect. Waarom dan nu een artikel over de oudere systemen met een mechanische vervroeger?
Oude motoren en oude motorrijders
Er zijn twee hoofdredenen; oudere modellen motoren en een groep motorrijders die onafhankelijk wil zijn en zelf onderweg elke pech wil kunnen repareren als zij ergens aan het eind van de wereld stil komen te staan.
Er is een groep oude modellen HD’s van voor 1970 waarbij de montage van een moderne ontsteking een dure en gecompliceerde ingreep is. De oude ontstekingen draaien n.l. precies de verkeerde kant op voor de meeste elektronische ontstekingen. Voor de Big Twin modellen van voor bouwjaar 1970 bestaan tandwielkitjes die de draairichting van de ontsteking veranderen, maar dat is een vrij dure en gecompliceerde ingreep. Voor de WL modellen wordt het nog een veel groter probleem omdat daar weinig tot niets voor te koop is.
Natuurlijk zijn de moderne elektronische ontstekingen van tegenwoordig super betrouwbaar. Als je echter onverwachts toch in een achtergebleven gebied pech mocht krijgen heb je echt een probleem en zal alleen een HD dealer je verder kunnen helpen. Als de dichtstbijzijnde dealer dan 500 kilometer verderop zit, ben je niet snel weer op weg.
Hoe werkt een elektronische ontsteking?
Als je een motor die uitgerust is met contactpunten aan een oscilloscoop hangt, zie je dat de vonk erg verandert bij wisselende toerentallen doordat het toerental de oplaadtijd van de condensator beïnvloed. Ook zul je zien dat er niet één krachtige vonk is maar meestal twee minimale vonkjes en één grotere vonk. De totale energie van de vonk wordt dus niet op één moment naar de bougie gevoerd, maar wordt verdeeld over meerdere zwakke vonkjes die het mengsel veel minder goed volledig kunnen verbranden. Ook het ontstekingstijdstip is hierdoor niet exact te bepalen omdat je nooit weet welke vonk krachtig genoeg is om het brandstofmengsel te ontsteken.
Bij een elektronische ontsteking zul je bij elk toerental altijd een maximale vonk krijgen omdat de elektronica de sterkte en de duur van de vonk bepaalt. Daarnaast heb bij elektronisch schakelen niet de verliezen van de overgangsweerstand van de contactpunten, die je bij een traditionele punten ontsteking wel altijd zult hebben. Montage van een elektronische ontsteking is één van de meest dankbare ingrepen voor je motor. Je merkt het direct bij het rijden en met name in het lage- en het middengebied van je toerentallen lijk je ineens op een totaal andere fiets te rijden die veel beter presteert en sneller opneemt.
De pulsgever
De elektronische ontsteking heeft dus duidelijke een grote voorsprong op de oude systemen met contactpunten en een condensator. De werking van alle elektronische ontstekingen is ongeveer gelijk en als schakelelement wordt een transistor of thyristor gebruikt. De elektronica bepaalt verder de schakelduur. We moeten echter natuurlijk de ontsteking wel informeren op welk tijdstip hij deze optimale spanningspiek moet leveren aan de bobine, zodat deze op het juiste moment de vonk kan leveren.
Dit kan op verschillende manieren gebeuren. Bijvoorbeeld door een magneetje dat langs een sensor draait, maar je kunt dit natuurlijk ook gewoon met je contactpunten blijven doen. Dit heeft zowel voor- als nadelen. Het nadeel is dat je nog wel gewoon de contactpunten afgesteld moeten worden. Het voordeel is dat de contactpunten niet meer inbranden omdat er haast geen stroom meer doorheen loopt en dus veel langer zonder afstellen meegaan. Ook kun je bij pech gewoon een draadje trekken en de elektronische ontsteking overbruggen en alleen op je contact punten verder rijden. De prestaties zijn dan wat minder, maar je komt niet stil te staan onderweg en kunt altijd thuis komen. Bij de modellen van voor bouwjaar 1970 kun je gewoon de originele ontsteking laten zitten, het draadje van de condensator loskoppelen en de elektronica voor een veel betere vonk laten zorgen.
De mechanische vervroeger
Bij een aantal elektronische ontsteking systemen wordt ook de vervroegingcurve elektronisch geregeld. Deze systemen worden o.a. toegepast op originele HD modellen van na 1980 en op veel after-market ontstekingen. Deze systemen zijn volledig onderhoudsvrij. Er zijn echter ook systemen op de markt waarbij de vervroeging nog geregeld wordt met een mechanische vervroeger, een veel gebruikt systeem is bijvoorbeeld de Dyna S.
Bij alle modellen met een mechanische vervroeger is er het nadeel dat dit onderdeel onderhoud nodig heeft. Eén of twee keer per jaar dient de boel even gesmeerd en gecontroleerd te worden, waarna de ontsteking weer even afgesteld moet worden. Voor de gemiddelde zelfsleutelaar een fluitje van een cent, ben je echter voorzien van twee linker handen dan is dit een probleem en kun je beter kiezen voor een onderhoudsvrije ontsteking.
Welke keuze maak je?
Ontsteking met punten en condensator. Deze ontstekingen werken niet meer met de hedendaagse bio brandstoffen uit de benzinepomp!
Half elektronische ontsteking met mechanische vervroeger. Een prima oplossing voor iemand die de basis sleuteltechnieken enigszins beheerst. De beste keus is dan om de ontsteking aan te sturen met contactpunten omdat je bij pech onderweg met een eenvoudig draadje de elektronische ontsteking kunt overbruggen en op de contactpunten naar huis kunt rijden. Als je een ontsteking hebt met een magneetje als pulsgever is dit niet mogelijk. Deze halfelektronische ontstekingen zijn prettig geprijsd en kosten minder dan 100 Euro.
Volledig elektronische ontsteking. De oplossing voor iedereen die niet van sleutelen houdt. Volledig onderhoudsvrij. Als je pech hebt kan echter alleen een bedrijf dat gespecialiseerd in Harley’s je verder helpen. Voor een compleet systeem moet je aan 300 tot 400 Euro denken.
We hopen met dit artikeltje iedereen weer voldoende gesprekstof voor aan de bar geleverd te hebben. Waarschijnlijk worden alle voor- en tegenstanders van de verschillende systemen het niet gauw eens.
