Repareer je schroefdraad

Schroefdraden slijten na langere tijd, zeker in zacht materiaal als aluminium. Ook de bout te vast aantrekken kan er voor zorgen dat de schroefdraad het begeeft.

Natuurlijk probeer je een kapotte schroefdraad te voorkomen, maar als je regelmatig sleutelt loop je er vroeg of laat tegen aan.

Er zijn echter vele oplossingen om dit ongemak eenvoudig te herstellen en daarnaast zijn de meeste reparatie mogelijkheden bovendien nog veel sterker dan de originele schroefdraad.

Niet voor niets worden door veel fabrikanten bij blokken met veel vermogen standaard al “inserts” gemonteerd om de boel steviger te maken.

Wat moet je niet doen?
Sommige doe-het-zelvers gaan gelijk grof (en ondoordacht) aan de gang en boren het gat met de kapotte schroefdraad uit naar een grotere maat schroefdraad en tot overmaat van ramp dan ook nog het liefst metrisch.

Doe dit nooit, je maakt het probleem alleen maar veel groter! Regelmatig komen we in de werkplaats carters tegen waarbij de vier gaten waarmee de primaire kast op het carter wordt geschroefd opgeboord zijn zodat er M10 in getapt kan worden.

Origineel zit hier een 5/16 UNC bout (ongeveer 8 millimeter).

De gaten in de primaire kast worden dan ook opgeboord naar 10,5 millimeter om de dikkere bouten te kunnen monteren.

De grote koppen van de M10 bouten kan men dan niet meer kwijt, dus worden een paar inbusbouten gemonteerd.

Ook is de M10 schroefdraad in aluminium veel gammeler dan een vergelijkbare UNC schroefdraad.

Los dat het feit dat het er niet uitziet, wordt de constructie een eind verzwakt en lekt de kast op dat punt de rest van je leven.

Een veel betere oplossing is de kapotte schroefdraad te reparen en hem terug te brengen naar de originele maat.

Er zijn verschillende methoden voor die we hierna gaan bespreken.

Helicoil
De Helicoil is waarschijnlijk de meest bekende reparatieset voor schroefdraad.

Het zijn eenvoudige setjes die bestaan uit een boor, een speciale tap en een stukje montagegereedschap om een harde veer te monteren.

Je hoeft er meestal weinig voor te demonteren en je hebt daarna weer de maat van de originele schroefdraad die er eerst in zat, alleen een stuk sterker dan voorheen.

Deze set werkt prima als een schroefdraad kapot is en niet iemand de boel al verknoeid heeft met een grote boor of tap.

Je begint met behulp van de bij de set geleverde boor de restanten van de kapotte schroefdraad weg te boren. Daarna tap je met de speciale bijgeleverde tap een grotere schroefdraad, die echter wel dezelfde spoed heeft als de oude draad.

Na de boel even met perslucht schoon te hebben geblazen, monteer je met behulp van een speciaal stukje gereedschap een harde veer in het getapte gat.

Het gereedschap dat je voor de montage gebruikt, zorgt er voor dat de veer in een houder ongeveer 1/3 dunner wordt zodat hij in het getapte gat past.

Als de veer uit het gereedschap in het gat zit, zal hij weer terug willen veren naar zijn originele diameter en zich daardoor vastzetten in het gat.

Het resultaat is een nieuwe schroefdraad met de originele maatvoering die veel sterker is dan de originele schroefdraad die direct in het aluminium getapt was.

Natuurlijk zijn deze inserts ook te gebruiken in andere materialen dan aluminium, zoals bijvoorbeeld gietijzer, staal, enzovoort.

Time-Sert
Time-Sert is een reparatie methode die niet met een veer werkt zoals Helicoil, maar met een kraagbus voorzien van schroefdraad die zich vastzet in het gat. Ook hierbij weer eerst met de bijgeleverde boor de oude kapotte schroefdraad wegboren.

Na het boren moet nu eerst met behulp van een speciaal freesje even een klein kamertje gemaakt worden waar de kraag van de bus in komt te vallen.

Na het kamertje voor de kraag gemaakt te hebben, kan de nieuwe overmaatse schroefdraad in het gat getapt worden.

Na deze voorbereidingen kan met een stukje hulpgereedschap de bus in het nieuw getapte gat gedraaid worden.

Dit montage gereedschap heeft 2 doelen; als eerste draai je er de bus mee in het gat, als je daarna nog verder doordraait borg je de bus zodat hij later niet meer los kan komen.

Het borgen gebeurt door een stalen pennetje onderin de bus.

Met behulp van het hulpgereedschap druk je de stalen borgpen naar buiten zodat hij de bus borgt in de nieuw getapte schroefdraad.

Big-Sert
De Big-Sert is de grote broer van de Time-Sert.

Deze gebruik je als een knoeier die voor jou aan de motor sleutelde de boel al naar de knoppen had geholpen door in het gat waar eerst 5/16 UNC zat een nieuwe M10 schroefdraad te tappen. Voor een normale Time-Sert of Helicoil gebruik je een boor van 8,5 millimeter om het gat schoon te boren voor het tappen.

Bij de Big-Sert boor je het gat voor met een 10,5 millimeter boor voor je gaat tappen.

Met een Big-Sert krijg je dus in het meest geruïneerde gat nog een mooie standaard 5/16 UNC schroefdraad terug.

Ook bij dit systeem wordt de bus bij montage automatisch geborgd met een stalen pen die naar buiten komt en zich vastzet in de schroefdraad.

Bij de uitleg van bovengenoemde systemen hebben we het steeds over de 5/16 UNC schroefdraad gehad voor de bevestiging van de primaire kast op het carter.

Natuurlijk zijn deze sets voor alle maten schroefdraden leverbaar. Ook voor bijvoorbeeld bougiegaten zijn alle maten Helicoils, Time-Serts en Big-Serts verkrijgbaar.

Ga dus nooit het probleem van een dolle schroefdraad oplossen door het tappen van een grotere draad, maar houdt altijd de originele maat aan. In praktijk lukt dat haast altijd met een standaard Helicoil of Time-Sert. Als een knoeier voor je het gat al uitgewoond heeft, lukt het haast altijd nog met een Big-Sert om de boel weer netjes origineel te maken.

Als het oude gat van de schroefdraad zelfs voor een Big-Sert te groot geworden is, rest alleen nog de oplossing om het gat helemaal vol te lassen, een nieuw gat te boren en te tappen.