1969 WAS EEN GOED JAAR

Swen is een HD-rijder van de oude stempel. Een Evo sucks en een Twin Cam bestaat niet. Toen het originele blok van zijn motor hopeloos de geest had gegeven moest hij een nieuw hart voor zijn fiets hebben. Omdat 1969 het favoriete bouwjaar voor Swen is moest het een Big Twin blok naar het model uit dat jaar worden. Maar, natuurlijk wel met de techniek en betrouwbaarheid van vandaag de dag! We gaan hiermee aan de gang en laten de lezers van Bigtwin meegenieten.

De keuze van de onderdelen
Om het blok de gewenste “oude” uitstraling en de moderne betrouwbaarheid te geven, is de keuze van de te gebruiken onderdelen bepalend. We zullen een aantal, in onze ogen belangrijke, onderdelen apart belichten. Het probleem is natuurlijk dat een oud motorblok nooit aan de moderne eisen voldoet. We zullen dus een aantal concessies moeten gaan doen. Bij het samenstellen van dit soort blokken is het dan ook belangrijk tevoren te bepalen hoe origineel het eindprodukt moet zijn en welke concessies men wil doen aan de orginaliteit om een grotere betrouwbaarheid te verkrijgen.

Het carter
De originele carters uit 1969 zijn niet echt sterk en hebben bovendien al een heel motorleven achter de rug. Om die reden kiezen we voor een after-market model. De keuze valt op een model voor early-shovel van de firma S&S. Alle lagers, tapeinden, enzovoort worden bijgeleverd en de afwerking is perfect. Een tweede voordeel is dat deze carters eenvoudig om te bouwen zijn naar een modern smeersystem. Het is alleen een kwestie van twee gaatjes boren en twee pluggen monteren en je kunt er zo een oliepomp van 1981 en later op zetten met alle voordelen van het moderne full-flow smeersysteem. Een bijkomend voordeel is dat de krukas-timkenlagers op de moderne wijze in het carter gemonteerd worden. De lastige en kwetsbare methode die de HD-fabrieken origineel in de bouwjaren voor 1970 toepaste, zijn bij deze sets gelukkig voorbij. Deze carters zijn gewoon zeer compleet, mooi afgewerkt, netjes geprijsd en lijken nog het meest op originele “oude” carters.

De krukas
De krukas is wat anders. De oude modellen hadden zeer zware vliegwielen. De after-market modellen van bijvoorbeeld S&S zijn echter een stuk lichter. Het voordeel hiervan is dat het blok veel sneller op toeren komt. Een nadeel is echter dat de belasting op veel onderdelen hierdoor veel zwaarder is en dat de motor (vooral de modellen van voor 1970) nerveus gaat lopen. Doordat deze oudere modellen blokken geen rotor van de wisselstroomdynamo hebben (die ook als vliegwiel werkt), is de lichte krukas echt storend tijdens het rijden. Wij willen een motor met vette ploffen en de trekkracht van een tractor. De oplossing is vrij eenvoudig; gewoon een set originele krukwangen van een originele 69er gebruiken. Omdat dit soort wangen in een tijd gefabriceerd zijn toen de apparatuur een stuk onnauwkeuriger was, moeten ze wel zorgvuldig nabewerkt en gebalanceerd worden om aan de moderne maatstaven te voldoen. We voorzien de krukwangen van een pinionshaft van na 1973 in verband met het moderne oliesysteem en van een oil-restrictor, die HD sinds 1981 op alle Big Twin modellen standaard toepast. Deze oil-restrictor kost haast niets, zorgt voor een stabiel smeersysteem en voorkomt dat je kleppen tikken bij een warme motor. Deze oil-restrictor is overigens een aanrader voor alle oudere modellen met een full-flow oliesysteem. Even een busje in de pinionshaft van een paar gulden en geen tikkende klepunits meer!

De oliepomp
Voor de oliepomp kiezen we een model van 1981 en later omdat deze pompen veel beter functioneren en het blok een aanmerkelijk langere levensduur geven dan de originele modellen uit 1969. De originele latere modellen pompen uit Milwaukee zijn zeer functioneel en voor de liefhebbers van “billet” levert S&S een bijzonder goed en mooi produkt. Met de originele oliepomp uit de jaren van voor 1973 valt echt niet te leven en ze verkorten de levensduur van het blok aanzienlijk. Bezuinig nooit op een pomp, het is één van de belangrijkste onderdelen van je motorblok.

We gaan aan de gang
Het wordt nu tijd om het blok op te gaan bouwen. De (originele) krukas laten we dynamisch balanceren. Dit is altijd nauwkeuriger dan statisch, gaat sneller en koste daarom minder. De carters komen, zoals altijd, geheel gereed voor montage van S&S. Ik hoor vaak geruchten over slechte assemblage van complete blokken, dit zal ongetwijfeld kloppen, maar de losse onderdelen van S&S zijn in mijn ogen nog steeds van een ongekende kwaliteit. De krukas hangen we zonder problemen in de linker carterhelft. Hierna bepalen we de maat van de rollen van het linker krukaslager en monteren deze op de krukas. Ook het tandwiel van de aandrijving voor de oliepomp gaat op de pinionshaft. Let er wel op dat je een model van na 1973 neemt, deze laten de pomp ongeveer 20 % sneller draaien en dat heb je nodig bij een full-flow systeem. Alvorens de rechter carterhelft te monteren, brengen we eerst de bus voor de pinionshaft en de nokkenas in het zijdeksel in lijn met de carterhelft en we monteren de oliepomp. Hierna kunnen we de carterhelften op elkaar monteren. Vergeet niet een (zeer) dun laagje siliconepakking tussen de twee carterhelften te doen en de tapeinden met een momentsleutel aan te trekken.

De distributiekant van het blok
Voor het zijdeksel kiezen we voor een origineel model vanwege het uiterlijk. We hebben hierbij echter één probleem: in het carter is een moderne ¼ UNC schroefdraad getapt, terwijl het originele zijdeksel voorzien is van gaten die bestemd zijn voor verzonken schroeven met een speciale fabrieksdraad. Dit probleem lossen we op door met een speciale potgatenfrees de gaten iets aan te passen en geschikt te maken voor normale imbusbouten. Na montage ziet het eindresultaat er eigenlijk mooier uit dan origineel. Een goede kwaliteit tandwielen voor de aandrijving van de ontsteking en de dynamo levert S&S. Ook de bijbehorende asjes zijn van deze firma leverbaar.

De cilinders en koppen
Voor de cilinders gebruiken we een set originele modellen uit Milwaukee. Ze worden voorzien van een set Wiseco zuigers voor een lange levensduur. Ook voor de cilinderkoppen gebruiken we originele modellen omdat Swen die al had. We voorzien ze van Precision Machine kleppen en geleiders. Als er geen goede, gebruikte koppen aanwezig zijn, levert S&S cilinderkoppen voor de Shovelhead die bijzonder goed presteren voor een scherpe prijs. Het voordeel van S&S cilinderkoppen is dat zij klaar voor montage geleverd worden en voorzien zijn van kleppen, geleiders, klepveren, etc. Zij geven elke Shovel een merkbare hoeveelheid meer vermogen en een veel lagere werktemperatuur. Ook STD levert mooie koppen, maar deze zijn duurder en alle losse onderdelen dienen extra aangeschaft te worden.

De ontsteking
Van origine zijn dit soort motorblokken uitgerust met een ontsteking met contactpunten. Vergeleken met de hedendaagse techniek zijn dit soort ontstekingen flink antiek. Met een electronische ontsteking heb je een veel betere vonk, hetgeen weer resulteert in een veel beter lopend blok. Met name bij acceleren en rijden in het middengebied komen de voordelen van een moderne ontsteking direkt naar voren. Wij kiezen voor een fraaie ontsteking van het merk Mallory. Dit merk is waarschijnlijk bij de meeste HD-rijders onbekend, maar heeft in de autorace-industrie een ongekend grote naam. Deze onsteking heeft een afstelbare mechanische vervroeger die in te stellen is van 14 graden tot 28 graden door middel van vulplaatjes. Ook zijn er vijf verschillende set veertjes leverbaar waarmee we verschillende vervroegingscurves kunnen instellen. Het meest opvallende is dat de motor in één trap loopt na montage van een Mallory Unilite onsteking en veel beter presteert. Deze ontsteking is ook zeker een aanrader voor standaard oudere blokken. Denk er wel aan dat deze ontsteking een 12 volt accu nodig heeft.